Irisverkleuring zorgt voor veel vragen over de veiligheid van wimperserums met prostaglandine-analogen. Door de Super Lash-Kruidvat rechtszaak is het vertrouwen flink onder druk komen te staan. Consumenten vrezen voor pigmentveranderingen van de iris. Online wordt regelmatig gesuggereerd dat wimperserums irisverkleuring kunnen veroorzaken en andere oogklachten kunnen geven. Daarom vonden wij het belangrijke om over dit onderwerp te schrijven om jullie als consumenten op de hoogte te houden van de informatie die nu beschikbaar is in de literatuur over dit onderwerp.
Waardoor ontstaat irisverkleuring überhaupt?
De iris bestaat uit onder andere uit melanocyten die verantwoordelijke zijn voor de aanmaak van pigment. Wanneer er geen pigment wordt aangemaakt zien je ogen er blauw uit. Indien je ogen wel veel pigment bevatten heb je donker bruine ogen.
Sommige stoffen kunnen deze cellen prikkelen om extra pigment te maken. Dan ontstaat hyperpigmentatie van de iris, oftewel irisverkleuring. Er wordt geclaimd dat één van deze stoffen die voorkomt in wimperserums dit ook kan doen, genaamd prostaglandine analogen.
Hoe kan irisverkleuring gebeuren?
Er worden twee mechanismen beschreven die een rol kunnen spelen bij irisverkleuring:
- Door het stimuleren van melanocyten om meer melanine te maken in de iris
- Door het aanzetten van de transcriptie gen van een enzym genaamd tyrosinase ( dit stofje is verantwoordelijke voor de snelheid en hoeveelheid aanmaak van melanine en pigment)
Wat is een prostaglandine analoog?
Prostaglandine analogen zijn synthetische prostamiden. Dit zijn vetachtige stoffen die sterk lijken op het natuurlijke prostaglandine. Deze stoffen zorgen er voor dat kamervocht de ogen verlaat waardoor de intraoculair druk verminderd. Dit maakt deze stofjes zeer effectief voor mensen met een verhoogde oogdruk ( ook wel glaucoom genoemd).
Waarom zijn prostaglandine analogen populair geworden in wimperserums?
Kort gezegd, zijn prostaglandine analogen bestudeerd voor de volgende aspecten:
- Het verlagen van de intraoculaire oogdruk
- Hun cyto beschermende eigenschappen bij maagzweren
- In het vroegtijdig opwekken van een abortus
Tijdens studies naar het oogdrukverlagende effect van deze medicijnen merkten onderzoekers dat veel patiënten langere wimpers kregen als bijwerking. Dit leidde ertoe dat er specifiek onderzoek gericht werd naar de potentiële haargroeistimulerende werking van prostaglandine analogen.
Hoe helpen prostaglandine analogen in het verlengen van wimperharen?
Er wordt op dit moment gedacht dat prostaglandine analogen wimper haargroei induceren door te binden aan prostamide sensitieve receptoren in de haarfollikels. Door deze receptoren te stimuleren wordt de transitie bevorderd van de telogene fase naar de anagene fase in wimperharen. Daarnaast wordt ook de tijdsduur van de anagene fase verlengt.
Zijn prostaglandine analogen dan echt effectief in het verlengen van wimperharen?
Ja. Uit meerdere studies blijkt dat bimatoprost, de bekendste prostaglandine-analoog, effectief is in het verlengen, verdikken en verdonkeren van wimpers. Daarbij zijn er veel onderzoeken gedaan naar veiligheid en mogelijke risico’s zoals irisverkleuring. Bimatoprost is het stofje waar alle 'prostaglandine analogen' een analoog van zijn in de wimperserum industrie.
Literatuur over effectiviteit en irisverkleuring
Er is helaas geen direct onderzoek gedaan naar de veiligheid en effectiviteit van prostaglandine analogen in bekende wimperserums. Een aantal bekende hiervan zijn
- Isopropyl cloprostenate
- Ethyl tafluprostamide
- Dechloro Dehydroxy Difluoro Ethylcloprostenolamide
- Methylamido Dihydro Noralfaprostal
Gelukkig bestaan er veel studies over bimatoprost. Omdat de andere stoffen analogen zijn, mogen we aannemen dat hun werking vergelijkbaar is. Anders is het vrijwel onmogelijk om een uitspraak te doen over deze stofjes aangezien niemand er nog echt onderzoek naar heeft gedaan.
In deze studie werd bimatoprost gebruikt bij post chemotherapie patiënten.
Samengevat:
Geen van de patiënten kreeg irisverkleuring. Dit werd gecontroleerd door een oogarts of getrainde specialist. De oogdruk was iets verlaagd in de bimatoprost groep maar dat was klinisch niet significant.

Figuur A. Hierin wordt het verschil in groei van de wimperharen vergeleken van de placebogroep met de bimatoprost groep. Bij de 6 maanden marker switchen de placebo groep mensen naar de bimatoprost groep om vervolgens gelijkwaardige resultaten te krijgen.

Figuur B. Laat de groei zijn in wimperhaar dikte waarbij er een zeer duidelijk verschil is tussen bimatoprost en placebo. Ook nadat de placebo groep mensen bij de 6 maanden marker switchen naar de bimatoprost groep.

Figuur C. Hierbij wordt de donkerheid van de haren vergeleken in beide groepen. Hoe negatiever het getal hoe donkerder de haren zijn. Wederom heeft bimatoprost hier een duidelijk significant verschil, ook bij 6 maande gebruik.
Er zijn nog veel andere studies die kijken naar de effectiviteit van bimatoprost, omdat we ze niet allemaal kunnen includeren hebben we maar 2 studies gebruikt in deze blog.
Dus…
Als het effectief is, is dit middel en daarmee alle prostaglandine analogen daarnaast ook veilig? (specifiek m.b.t. op irisverkleuring)
Beschikbare literatuur over irisverkleuring in langdurige studies
Op het internet is er op dit moment weinig onderzoek gedaan specifiek naar de kans op iris verkleuring bij bimatoprost, we hebben daarentegen wel één artikel gevonden die ernaar heeft gekeken.
De volgende aspecten worden verteld in de studie;
46% van de patiënten hadden blauw of groene ogen in de bimatoprost groep. Er werd geen verandering in oogkleur gezien in de bimatoprost groep
Limitaties studie:
Zaleski-Larsen et al. 2017 had maar vijftig deelnemers (N=50). Daardoor kunnen we er geen harde conclusies uit trekken. In de bimatoprostgroep had slechts de helft groene of blauwe ogen. Daardoor was de groep voor het meten van irisverkleuring erg klein. Het retrospectieve ontwerp verlaagt de kwaliteit van de studie. Bovendien werd de frequentie van toediening per patiënt niet goed bijgehouden. Dit alles maakt dat je uit deze studie alleen geen harde conclusies kan trekken.Dit was ook niet onze bedoeling, we willen hierbij voornamelijk mededelen dat de kans van iris verkleuring zeer klein is zolang je de juiste manier van toedienen aanhoudt.
Gelukkig heeft Yaolin et al. 2014 een studie opgezet met een grotere patiëntenpopulatie die ook keek naar het effect van bimatoprost op iris verkleuring bij gebruik voor hypotrichosis van de wimperharen. In deze studie werd er gekeken naar het effect van bimatoprost voor het verlengen van wimpers en de veiligheid ervan (inclusief iris verkleuring).
De volgende aspecten werden verteld:
- Er werden 585 patiënten geïncludeerd (waarvan 99,2% vrouw)
- Gemiddelde duur bimatoprost gebruik 19.3 maanden
- Vragenlijst met scores van 0-5 (zeer ontevreden tot zeer tevreden over wimpers)
- 2/3 van de patiënten had gekleurde ogen en heeft 12 maanden lang bimatoprost gebruikt

In Tabel 1 zien we dat meer dan de helft van de patiënten gekleurde ogen had in deze studie. Daarnaast is bijna de gehele patiëntenpopulatie vrouw.

De figuur laat zien hoe vaak patiënten bimatoprost gebruiken tijdens onderhoud. De meesten gebruiken het driemaal per week. Dit is ook de frequentie die wij zelf adviseren.
Als tweede zien we de mate van tevredenheid onder populatie. Er is gebruik gemaakt van een rating score van 0-5. Hierbij wordt 0 omschreven als zeer ontevreden en 5 als zeer tevreden. De vraag die hierbij werd gesteld was; In het algemeen, hoe tevreden ben je over je wimpers na de behandeling?
Tel je de scores 4 en 5 op, dan blijkt 92,5% van de patiënten tevreden of zeer tevreden over het resultaat. Er werd in deze vraag niet specifiek gevraagd naar bijwerkingen maar dat wordt wel meegenomen in de algemene beoordeling.

In figuur 3 wordt er gekeken naar de tevredenheid over de wimpers in het algemeen en specifiek m.b.t. de lengte en dikte van ze.
- 80% overal tevreden over hun wimpers
- 78% is tevreden over de lengte
- Ongeveer 70% tevreden over de dikte
Rapportage van bijwerkingen
Van de 585 patiënten rapporteerde 164 patiënten 216 bijwerkingen. Hierbij waren er 204 mild en 12 gematigd in intensiteit. Er werden verder geen serieuze bijwerkingen gerapporteerd. Van de 216 bijwerkingen waren er 212 spontaan gerapporteerd tijdens de visites voor de studie (dat wil zeggen dat de patiënten het dusdanig niet ernstig genoeg vonden om het direct te melden voor verdere evaluatie).
Verder waren er 4 bijwerkingen gerapporteerd vanuit de patiënten zelf waaronder;
- 1x een droge ogen
- 1x jeukende ogen
- 1x rode ogen
- 1x lage oogdruk
Wederom waren er geen meldingen van irisverkleuring (inclusief onder de patiënten die lichte kleur ogen hadden) na 12 maanden gebruik van een 0,03% bimatoprost serum.
Conclusie
De gevonden studies geven waardevolle informatie. Bimatoprost verlengt wimpers effectief en maakt ze dikker en donkerder. Dit wordt natuurlijk niet alleen in de studie verteld die wij in de blog hebben gebruikt maar ook in vele andere studies.
In de studies die wij hebben gevonden kwam naar voren dat bimatoprost geen irisverkleuring veroorzaakte wanneer het werd toegepast als in een wimperserum. De studies die keken naar bimatoprost als oogdruppels voor hoge oogdruk lieten heel duidelijk zien dat het dan wel gebeurd, met percentages tot wel 40% van de patiënten die het gebruikte.
Prostaglandine analogen werken hetzelfde als bimatoprost. Daarom kunnen we stellen dat ze wimpergroei stimuleren en geen irisverkleuring veroorzaken, mits correct gebruikt.
FAQ
Waarom mogen prostaglandine analogen verkocht worden in serums als ze dezelfde werking hebben als bimatoprost?
Als de kruidvat superlash wel van de markt is gehaald en alle serums die prostaglandine analogen bevatten (zoals Nanolash, Revitalash, Grandelash of Miralash) niet dan lijkt dat toch raar in eerste instantie?
De reden hiervoor is vrij simpel:
Namelijk doordat superlash het stofje bimatoprost bevat. Bimatoprost zelf is geregistreerd als een geneesmiddel waardoor het onder de geneesmiddelenwet valt. Dit heeft autoriteiten de positie gegeven om het van de schappen te halen. De belangrijkste reden waarom dit dus niet gebeurd bij andere serums is omdat deze prostaglandine analogen niet zijn geregistreerd als een geneesmiddel en daarom gebruikt kunnen worden!
Dus de kans op irisverkleuring is dus 0 procent?
Nee, het exacte getal weten we niet maar het zit heel dicht tegen de nul aan. Tot nu toe is in de literatuur geen irisverkleuring gemeld bij gebruik van prostaglandine analogen op de haarwortels.
Sta ook stil bij het volgende;
Als prostaglandine analogen iris verkleuring zouden veroorzaken dan had je dat toch allang overal gehoord in de media? Er worden dagelijks zoveel prostaglandine analoog bevattende serums verkocht en nog steeds horen we er geen rechtszaak van. De enige die we hebben gehoord was van superlash en dat was heel toevallig een serum die een geregistreerd geneesmiddel bevatte.
Kan dit middel ook gebruikt worden bij chemotherapie patiënten?
Indien je klaar bent met je kuur kan er in overleg met je arts worden gestart met een prostaglandine analoog bevattende wimperserum.
Waarom waarschuwen sommige websites voor irisverkleuring?
Zijn dit heel toevallig website die hun eigen merk promoten die geen prostaglandine bevatten? Zoja dan heb je hier al meteen het antwoord, het is een simpele marketing trucje om hun eigen merk te verkopen.
Zoniet, dan moet je hun eens vragen waar ze deze claims vandaan halen en of ze dit met studies kunnen onderbouwen. Wij hebben er namelijk zelf geen één gevonden.
Wat zijn andere bijwerkingen die je door prostaglandine analogen kunt krijgen?
De meest gerapporteerde bijwerkingen zijn;
- Rode ogen
- Droge ogen
- Jeukende ogen